Άλλο ένα απόγευμα το ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης , όπου έχει την έδρα της η Ηπειρωτική Εστία Θεσσαλονίκης , ήταν κλειστό. Η αίθουσα της ΗΕΘ επί της παραλιακής λεωφόρου αποκλεισμένη και ανάμεσα σε δύο συγκεντρώσεις , στον Λευκό Πύργο των πατριωτών που υποστηρίζουν ότι ''η Μακεδονία είναι μία και Ελληνική'' και των Αντιρατσιστών στο μνημείο του Ολοκαυτώματος . Κι όμως η προγραμματισμένη για την Τετάρτη 4 Ιουλίου 2018 και ώρα 7.30 μ.μ. η Εσπερίδα της ΗΕΘ πραγματοποιήθηκε με εξαιρετική επιτυχία.
Στην παρουσίαση του βιβλίου με τίτλο '' Λόγοι'' για τις μετοικεσίες Ηπειρωτών στην περιοχή του Βορείου Έβρου ,του συμπατριώτη από την Ελεούσα Ιωαννίνων, ιδρυτή και προέδρου του Συλλόγου Ηπειρωτών Βορείου Έβρου και Φίλων , Σπυρίδωνος Ευσταθίου , μίλησαν ο Ιστορικός και δημοσιογράφος Ανδρέας Σταματόπουλος και ο συγγραφέας οι οποίοι με λόγο πυκνό και συνοπτικό κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον των εκλεκτών προσκεκλημμένων όπως ,ο συμπατριώτης Πανοσιολογιώτατος π. Κωνσταντίνος ως εκπρόσωπος της Αυτού Θειοτάτης Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως κ.κ. Βαρθολομαίου καθώς και του επίσης συμπατριώτη Επισκόπου Αμορίου Νικηφόρου ,
ο συμπατριώτης π. Αρτέμιος ως εκπρόσωπος του Παναγιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ.κ. Ανθίμου,
ο συμπατριώτης πρόεδρος του Πανελληνίου Συλλόγου Απογόνων Μακεδονομάχων ''Ο Παύλος Μελάς'' κ. Παπανούσης
ο πρόεδρος της Ένωσης Ρουμελιωτών Βορείου Ελλάδος κ. Παπαναγιώτου Καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης,
η πρόεδρος του Συλλόγου Καρκινοπαθών Βορείου Ελλάδος Ηπειρώτισσα στην καταγωγή κα Περσεφόνη Μήττα ,
ο συμπατριώτης Παναγιώτης Φίτζιος Πρόεδρος των Πολιτικών Υπαλλήλων του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη Μακεδονίας Θράκης και Γενικός Γραμματέας της Ομοσπονδίας Ταε Κβο Ντο,
ο συμπατριώτης υποστράτηγος ΕΛΑΣ ε.α Μπουραζάνας Δημήτριος,
ο συμπατριώτης πρόεδρος του χορευτικού ομίλου Ήπειρος Στέφανος Φασιάς ,
η διδάσκουσα καθηγήτρια Δικαίου του περιβάλλοντος στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο συμπατριώτισσα Ναταλία Χαραλαμπίδου,
οι δημοσιογράφοι Δήμητρα Ρετσινά και Αθανάσιος Μανουσάκης.
Συγκινητική και αξιέπαινη ήταν η συμμετοχή των συμμαθητών του συγγραφέως.
Την εκδήλωση συντόνισε η ΓΓ ΔΣ ΗΕΘ Αθηνά Τοτοκώτση χορηγός των Εσπερίδων της ΗΕΘ στην μνήμη του ευεργέτη της Βασίλη Γκέλη.
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΣ ΗΕΘ
Κυρίες και Κύριοι καλησπέρα σας
εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου της Ηπειρωτικής Εστίας Θεσσαλονίκης καθώς και του προέδρου του Πρωτοπρεσβύτερου πατρός Μηνά Βασάκου, ο οποίος βρίσκεται εκτός Θεσσαλονίκης ,σάς καλωσορίζω στην αποψινή εκδήλωση που εντάσσεται σε έναν νέο κύκλο δραστηριοτήτων με την επωνυμία ''Οι Εσπερίδες της Ηπειρωτικής Εστίας Θεσσαλονίκης '' δράση που πραγματοποιείται από τον Οκτώβριο του 2017 σε μηνιαία βάση με χορηγία της ομιλούσας Γενικής Γραμματέως του Διοικητικού Συμβουλίου της Ηπειρωτικής Εστίας Θεσσαλονίκης Αθηνάς Τοτοκώτση στη μνήμη του ευεργέτη της Ηπειρωτικής Εστίας Θεσσαλονίκης Βασίλη Γκέλη .
Η Ηπειρωτική Εστία Θεσσαλονίκης , ως η Ήπειρος της Θεσσαλονίκης , αισθάνεται ότι , δεν πρέπει να αφήσει ανεξόφλητο το χρέος της για την πραγματοποίηση του οράματος της , δηλαδή , να ξαναζωντανέψουμε ως Έλληνες τις πολύτιμες αξίες του παρελθόντος και να τις προβάλλουμε ανανεωμένες συμβάλλοντας έτσι στον πολιτισμό. Οι σύλλογοι μας πρέπει να γίνουν σχολεία πολιτισμού και διατήρησης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, η οποία είναι πιό δύσκολη από την διατήρηση των φυσικών αντικειμένων. Η επιστροφή στο παρελθόν δεν είναι οπισθοδρόμηση . Είναι δίδαγμα ζωής . Αντλούμε τα θετικά στοιχεία και πορευόμαστε στο σήμερα , γιατί λαός χωρίς μνήμη, έθνος χωρίς ταυτότητα γι αυτό και οι νεώτερες γενιές έχουν το ηθικό χρέος να συνεχίσουν την πορεία των προγόνων μας και στον 21ο αιώνα , με επιτυχίες και ανοδική πορεία.
Ως εκπρόσωποι της Ηπειρωτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι και συγκινημένοι μπορώ να πω, για την αποψινή παρουσίαση του βιβλίου με τίτλο '' Λόγοι'' για τις μετοικεσίες Ηπειρωτών στην περιοχή του Βορείου Έβρου ,του συμπατριώτη από την Ελεούσα Ιωαννίνων, ιδρυτή και προέδρου του Συλλόγου Ηπειρωτών Βορείου Έβρου και Φίλων , Σπυρίδωνος Ευσταθίου, εν ενεργεία Αξιωματικού των Ενόπλων Δυνάμεων , γιατί θα μας δοθεί η δυνατότητα να ανακαλέσουμε στην μνήμη μας τον ατέρμονα δρόμο της ξενιτιάς του λαού της Ηπείρου και μάλιστα μέσα από μια ιστορική και επιστημονικά τεκμηριωμένη έρευνα.
========================================================================
Συνοπτική Περίληψη ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
«Λόγοι» για τις μετοικεσίες Ηπειρωτών στη Θράκη
Η περίπτωση του βορείου Έβρου
ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ
ΣΧΟΛΗ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΘΝΟΛΟΓΙΑΣ
ΠΜΣ: ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ - ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:
ΔΑΛΚΑΒΟΥΚΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟ 2017
Ήδη από τους τελευταίους αιώνες της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (Βυζαντίου) η Θράκη δεν υπήρξε από τις πολυπληθείς επαρχίες της λόγω των συχνών επιδρομών ξένων λαών, καθώς βρισκόταν στον δρόμο όσων είχαν στόχο την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης, ενώ τα πρώτα χρόνια του 14ου αιώνα, η ταυτόχρονη σχεδόν λεηλασία της περιοχής εκ μέρους Τούρκων και Καταλανών επιδείνωσε την κατάσταση με νέες ερημώσεις αρκετών πόλεων της. Παράλληλα φυσικές καταστροφές όπως σεισμοί και επιδημίες (όπως η πανώλη του 1361/1362) επέφεραν τέτοιου ερήμωση της θρακικής ενδοχώρας, ώστε ο ίδιος ο Κατακουζηνός μας πληροφορεί ότι, και με τις παράλληλες συνέπειες των εμφυλίων πολέμων, η Θράκη το 1343 ήταν «αοίκητος», με μόνη εξαίρεση τα αστικά κέντρα. Φαινόμενο που διατηρήθηκε ακόμη και στα 1675, οπότε σύμφωνα τον Άγγλο περιηγητή John Kovel το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής από το κεντρικό τμήμα της ανατολικής Θράκης μέχρι και την Αδριανούπολη ήταν ακατοίκητο και η ενδοχώρα κατά τα τρία τέταρτα ανεκμετάλλευτη.
Με την έλευση των Οθωμανών στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο και την χρήση της Αδριανούπολης ως πρώτης πρωτεύουσάς τους στον ευρωπαϊκό χώρο, παρατηρούνται οι πρώτες μετοικεσίες Hπειρωτών στην περιοχή. Μετοικεσίες που οφείλονταν κυρίως στα εποικιστικά προγράμματα των Σουλεϊμαν Α΄ (1520 – 1566) και Σελίμ Β΄ (1566 – 1574), στις διώξεις που επακολούθησαν τον θάνατο του Ιωάννη Καστριώτη στο βόρειο μέρος της Ηπείρου, στις κατά καιρούς αποτυχημένες επαναστάσεις, (Μητροπολίτη Τρίκκης, Διονυσίου του Φιλοσόφου 1600-1611 με την αφαίρεση προνομίων, Ορλωφικά με την καταστροφή της Μοσχόπολης το 1769, τους επικούς αγώνες των Σουλιωτών εναντίον του περίφημου Αλή Πασά, οι οποίοι οδήγησαν σε νέες διώξεις, ερημώσεις ολόκληρων περιοχών και μεταναστεύσεις, κ.α) Αλλά και μετοικεσίες που οφείλονταν στους περίφημους χτιστάδες, τεχνίτες της πέτρας, από τα μαστοροχώρια της Κόνιτσας, της Κορυτσάς και των Τζουμέρκων που όργωναν όλη τη βαλκανική χερσόνησο για την ανοικοδόμηση εκκλησιών, τζαμιών, γεφυριών κτλ. Τα μπουλούκια αυτά στις μακρινές τότε περιοχές, όπως η Θράκη έμεναν δύο, τρία ή και περισσότερα χρόνια για την ολοκλήρωση των εργασιών τους, οι οποίες παραγγέλνονταν είτε από ντόπιες συντεχνίες και κοινότητες είτε πολλές φορές από την ίδια την τοπική οθωμανική διοίκηση, ενώ πολλές φορές παρέμεναν στην συνέχεια μόνιμα στις περιοχές με τις οικογένειές τους, ως μέτοικοι.
Αποτέλεσμα όλων αυτών, και μέσα από την παρούσα μελέτη, να παρατηρείτε σήμερα για ένα σύνολο 38 χωριών ενδείξεις είτε για την εξ ολοκλήρου ίδρυση τους είτε για την πληθυσμιακή ενίσχυση ήδη υπαρχόντων χωριών από Ηπειρώτες. Σήμερα στα χωριά αυτά όπως είναι το Σουφλί, οι Μεταξάδες, οι Χιονάδες και το Ελληνοχώρι, οι Πετράδες και τα Πετρωτά, το Ζαλούφι, η Μανδρίτσα, το Καβακλί και πολλά άλλα, εκτός των αρχειακών πηγών, διατηρείται η προφορική παράδοση της εξ Ηπείρου καταγωγής όλων ή μέρους των κατοίκων, κοινά έθιμα, τραγούδια και χορευτικά μοτίβα, δισύλαββα όμοια επίθετα, οικογενειακά κειμήλια και τοπικά μνημεία κτλ.
Αλλά και στις μέρες μας οι μετοικεσίες συνεχίζονται με Ηπειρώτες που ζουν και εργάζονται στην περιοχή, όπως φανερώνουν και οι αντίστοιχοι πολιτιστικοί σύλλογοι (Σύλλογος Ηπειρωτών Ν. Έβρου 1989 – 2003 και Σύλλογος Ηπειρωτών Βορείου Έβρου και Φίλων ¨ΑΠΕΙΡΩΤΑΝ¨ 2014 – σήμερα) που έχουν ως σκοπό τη διατήρηση αλλά και προβολή της ιδιαίτερης ταυτότητάς των μελών τους, μέσα από δράσεις που αποσκοπούν κατά βάθος στην (ανα)κατασκευή της ταυτότητάς τους.
Μία προφορική ιστορία που έχει σκοπό τη δημιουργία πρωτογενών ντοκουμέντων ως βάση για τη δημιουργία αρχείων, αλλά επίσης αποσκοπεί και στην ερμηνεία, τη διαδικασία δηλαδή της «σύστασης» της ιστορίας από τις προφορικές αφηγήσεις. «Ασθενείς φωνές» και «ασθενείς αφηγήσεις» που διαμορφώνουν την προφορική ιστορία όχι μόνο ως ένα ιδιαίτερο επιστημονικό πεδίο αλλά επιπλέον ως μια ιδιαίτερη οπτική για την ίδια την ιστορία.
Μια διεπιστημονική προσέγγιση της τοπικής ιστορίας που κάνει τα πρώτα της βήματα στην περιοχή του βορείου Έβρου και που έχει ακόμη πολλά να φανερώσει.
====================================================
βιογραφικό σημείωμα συγγραφέως
Ο Σπυρίδων Ευσταθίου κατάγεται από την Ελεούσα Ιωαννίνων, γεννηθείς εκεί το 1978.
Είναι εν ενεργεία Αξιωματικός των Ενόπλων Δυνάμεων, απόφοιτος της Σχολής Ευελπίδων το έτος 2001. Υπηρέτησε σε διάφορες θέσεις στην Αθήνα, στη Σάμο, στα Ιωάννινα, στο Σουφλί και στο Διδυμότειχο. Στην περιοχή του βορείου Έβρου υπηρετεί και δραστηριοποιείται από το 2009 έως και σήμερα. Είναι παντρεμένος με της Ειρήνη Δελήμπαλτα και έχουν 2 υιούς.
Από το 2018 είναι κάτοχος του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Σπουδών ¨Τοπική Ιστορία – Διεπιστημονικές Προσεγγίσεις¨ του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, ενώ παράλληλα είναι εκ των ιδρυτών και πρώτος πρόεδρος του Συλλόγου Ηπειρωτών Βορείου Έβρου και Φίλων ¨ΑΠΕΙΡΩΤΑΝ¨, με έδρα την Ορεστιάδα.
=============================================================
