ομότιμο καθηγητή του
Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Την
Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2015 ο Δήμος Ηρωικής
Πόλης Νάουσας και η Πολιτιστική Εταιρεία
«Ο Αριστοτέλης» διοργάνωσαν τιμητική
εκδήλωση-αφιέρωμα στον αείμνηστο Φώτη
Πέτσα (1918-2004), για τις ανασκαφές που
πραγματοποίησε στην περιοχή από το 1954
έως το 1968. Συγκεκριμένα, για την ανασκαφή
και δημοσίευση του Τάφου της Κρίσεως
και του αρχαίου Νυμφαίου.
Η
ανάδειξη του έργου του διακεκριμένου
αρχαιολόγου Φώτη Πέτσα και η τοποθέτηση
της φωτογραφίας – πορτραίτο του στον
ειδικά αφιερωμένο χώρο του Πολιτιστικού
Κέντρου της Σχολής Αριστοτέλους,
αποτέλεσε σημαντική στιγμή για τον
πολιτισμό της Νάουσας. Παράλληλα
με την απόδοση τιμής στον ακαταπόνητο
αρχαιολόγο, η εκδήλωση στη μνήμη του
αποσκοπεί στη συνέχιση και διεύρυνση
των ανασκαφών του αρχαίου Νυμφαίου της
Μίεζας.
Η
αρχαία Μίεζα, σπουδαία μακεδονική πόλη,
βρισκόταν ανάμεσα στη Νάουσα, τον Κοπανό
και τα Λευκάδια της Ημαθίας. Το ιερό των
Νυμφών, κοντά στη Μίεζα, είναι ο τόπος
όπου ο Αριστοτέλης δίδαξε τον Αλέξανδρο
και τους γόνους των αριστοκρατικών
οικογενειών της αρχαίας Μακεδονίας. Με
την παρουσία του Αριστοτέλη στην περιοχή,
συνδέεται ο μακεδονικός Τάφος της
Κρίσεως . Στη ζωγραφική διακόσμηση της
διώροφης πρόσοψής του αποτυπώνεται η
επιρροή των πλατωνικών κειμένων στη
Μακεδονία.
Ο
Φώτιος Μ. Πέτσας γεννήθηκε στην Αρίστη
Ζαγορίου. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή
του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στα
φοιτητικά χρόνια απέκτησε τις πρώτες
ανασκαφικές του εμπειρίες κοντά στον
καθηγητή Κωνσταντίνο Ρωμαίο, στο ξεκίνημα
της ανασκαφής της Βεργίνας, το 1938. Τα
ιστορικά γεγονότα που ακολούθησαν,
άλλαξαν ριζικά τη ζωή του. Στις 3 Μαρτίου
1940 στρατεύτηκε ως μαθητής της Σχολής
Εφέδρων Αξιωματικών Σύρου.
Υπηρέτησε
με το 50ο
Σύνταγμα Πεζικού ως διμοιρίτης στην
πρώτη γραμμή, σε όλη τη διάρκεια τουελληνοϊταλικού πολέμου. Κατά την
οπισθοχώρηση συμμετείχε στην παράδοση
της σημαίας του 50ου
Συντάγματος στον Δήμαρχο Μετσόβου.
Τιμήθηκε με τον Πολεμικό Σταυρό Β΄
Τάξεως και απολύθηκε με τον βαθμό του
έφεδρου υπολοχαγού.
Κατά
τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων
και κατά την επιστροφή στο χωριό του,
την Αρίστη, μέσω Μετσόβου, βίωσε με
οδυνηρό τρόπο τα αρχαία περάσματα των
βουνών στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Μερικά
από αυτά τα περάσματα του ήταν ήδη γνωστά
από την παιδική του ηλικία. Η διαδρομή
από το Ζαγόρι της Ηπείρου προς τη
Θεσσαλονίκη γινόταν μέσω Κορυτσάς και
Φλωρίνης. Όπως και άλλοι αρχαιολόγοι,
που βρέθηκαν στη Βόρεια Πίνδο κατά τη
δίνη του Πρώτου ή του Δεύτερου Παγκόσμιου
Πολέμου, αποστασιοποιήθηκε από τις
οδυνηρές εμπειρίες και εργάστηκε για
την ανάδειξη της θετικής, αμερόληπτης,
ιστορικής γνώσης ως προς την τοπογραφία
της αρχαίας Ηπείρου και της αρχαίας
Μακεδονίας.
Κατά
τη διάρκεια της Κατοχής, το 1942, με τις
τραγικές τότε συνθήκες, ύστερα από
εξετάσεις, διορίστηκε Επιμελητής
Αρχαιοτήτων με έδρα τη Θεσσαλονίκη. Ένα
χρόνο αργότερα, αποσπάστηκε στην Αθήνα,
για να συμπληρώσει την κατάρτισή του.
Υπηρέτησε στους Δελφούς ως Προϊστάμενος
της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δελφών, μέχρι
την απελευθέρωση. Τοποθετήθηκε στα
Ιωάννινα ως πρώτος Έφορος της νεοσύστατης
Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηπείρου (1945-1947).
Συνεργάστηκε με τον ανασκαφέα των
Μυκηνών, Ιωάννη Παπαδημητρίου, ως βοηθός
του στην αναστήλωση του Τάφου της
Κλυταιμνήστρας και της Πύλης των Λεόντων.
Στις Μυκήνες, επίσης, είχε την ευκαιρία
να παρακολουθήσει τις ανασκαφές της
Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής με τον
διαπρεπή αρχαιολόγο Alan
Wace.
Από το 1951 έως το 1953 πραγματοποιεί στο
Cambridge
μεταπτυχιακές σπουδές στη μυκηναϊκή
αγγειοπλαστική και αγγειογραφία με
υποτροφία του Βρετανικού Συμβουλίου.
Επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη ως Επιμελητής
Αρχαιοτήτων. Προάγεται στον βαθμό του
Εφόρου Αρχαιοτήτων και από το 1957 έως το
1965 υπηρετεί ως Προϊστάμενος της ΙΔ΄
Εφορείας Αρχαιοτήτων (Δυτικής Μακεδονίας)
με έδρα τη Βέροια.
Από
το 1965 έως το 1969 ο Φώτης Πέτσας υπηρέτησε
στη Θεσσαλονίκη ως Έφορος Αρχαιοτήτων
και Διευθυντής του Αρχαιολογικού
Μουσείου. Συντόνισε το έργο των σωστικών
ανασκαφών στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Στον Φώτη Πέτσα οφείλεται η διάσωση της
αρχαίας Αγοράς της Θεσσαλονίκης.
Το
1969, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, ο
Φώτης Πέτσας μετατέθηκε στην Πάτρα και
για τον λόγο αυτό διακόπηκε το αρχαιολογικό
του έργο στη Μακεδονία. Ο δραστήριος
αρχαιολόγος άδραξε την ευκαιρία να
οργανώσει το Μουσείο Πατρών και να
συντονίσει τις σωστικές ανασκαφές στο
ταχύτατα ανοικοδομούμενο κέντρο της
πόλης.
Το
1971 εξελέγη τακτικός καθηγητής της
Κλασικής Αρχαιολογίας στη Φιλοσοφική
Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Διετέλεσε
Κοσμήτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής το
ακαδημαϊκό έτος 1973-1974 και συνταξιοδοτήθηκε
το 1975. Από τα πολυάριθμα δημοσιεύματά
του ξεχωρίζουμε τα βιβλία «Αρίστη και
Δυτικό Ζαγόρι», που έγραψε μαζί με τον
Γιάννη Σαραλή, έκδοση της Ένωσης
Αρίστης-Βίκου (Αθήνα 1982), και «Σελίδες
από την Ιστορία των Ηπειρωτών», έκδοση
του Ιδρύματος Μελετών Ιονίου και
Αδριατικού Χώρου, (Ιωάννινα 1993).
Σοφία
Πέτσα-Παπαθεοδώρου
Βασιλεία
Πέτσα
Κυριακή, 25 Οκτώβριος 2015
Σημαντική στιγμή για τον πολιτισμό της Νάουσας
το αφιέρωμα στον Φώτη Πέτσα (video)
Η ανάδειξη του τεράστιου έργου του αρχαιολόγου Φώτη Πέτσα και η τοποθέτηση της φωτογραφίας – πορτραίτο του στο Πολιτιστικό Κέντρο της Σχολής Αριστοτέλους, αποτέλεσε μια σημαντική στιγμή για τον πολιτισμό της Νάουσας, στην τιμητική εκδήλωση αφιέρωμα που πραγματοποιήθηκε το πρωί της Κυριακής.
Την εκδήλωση συνδιοργάνωσαν ο Δήμος Ηρωικής Πόλης Νάουσας και η Πολιτιστική Εταιρεία και περιοχής "Ο Αριστοτέλης".
Ο Φώτης Πέτσας υπήρξε ο ανασκαφέας της Σχολής Αριστοτέλους και του Τάφου της Κρίσεως .
Παρόντες ήταν από πλευράς επισήμων ο δήμαρχος Νάουσας Νίκος Κουτσογιάννης, οι αντιδήμαρχοι Στέργιος Δάγγας , Δημήτρης Μάντσιος και Χρυσούλα Πασχούλα, η πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας Νάουσας Σοφία Καλπαξίδου, οι δημοτικοί σύμβουλοι Στέλλα Αραμπατζή, Σταύρος Βαλσαμίδης, Προκόπης Μπίλης, Βασίλης Τζουβάρας, Μαρία Τορορή, φορείς του διευρυμένου Δήμου και της Ημαθίας και απλοί πολίτες.
Την εκδήλωση συντόνισε η Βέρα Αβραμίδου, Εκπαιδευτικός-Διευθύντρια του 5ου Δημοτικού Σχολείου Νάουσας, ενώ χαιρετισμό απηύθυναν ο δήμαρχος Νάουσας, ο αντιδήμαρχος κ.Μάντσιος και ο πρόεδρος του «Αριστοτέλη» Γιάννης Ευθυμιάδης.
Για τη ζωή και το έργο του Φώτη Πέτσα μίλησαν η Βασιλική Πέτσα, κόρη του τιμώμενου και ο Ιωάννης Γραικός, Αρχαιολόγος Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας.
Ο Μανώλης Βαλσαμίδης, πρώην Λυκειάρχης-Συγγραφέας, παρότι βρισκόταν στην εκδήλωση τελικά αποχώρησε καθώς πληροφορήθηκε το θάνατο της αγαπημένης του συζύγου.
Η «Ν» εκφράζει τα ειλικρινή της συλλυπητήρια στον Μανώλη Βαλσαμίδη, την οικογένεια του και τους συγγενείς του.
Μαρία Ζαφείρκου
Βαλάντης Λιόλιος
